IJZERSTERKe expositie Hasselt verwondert…

Persbericht:
Nieuwe glans voor oude glorie: Belgische emailborden voor sterkedrank schitteren in het Jenevermuseum en Het
Stadsmus….
IJzersterk… dat is het minste wat je van emailborden kan zeggen. Ze trotseerden weer
en wind en bleven jarenlang fris en zijn in ons collectief geheugen gegrift als decoratie
van cafégevels. Door de komst van goedkopere alternatieven als aluminium en
plastiek verdwenen de borden in de jaren 1960langzaam uit het straatbeeld en leefden
ze een verborgen bestaan voorbehouden voor de ogen van gepassioneerde
verzamelaars. Op 23 september opent de allereerst expo in Europa over emailborden
voor sterkedrank. “Emailborden waren en zijn een duurzame manier om reclame te
maken en zijn ook visueel inspirerend. De interesse voor dit erfgoed groeit de laatste
jaren enorm. We hopen hiermee erfgoedliefhebbers maar zeker ook nostalgici te
verleiden tot een bezoek aan Hasselt.”, aldus Nele Kelchtermans, Hasselts schepen
van cultuur.
Een gegeerd verzamelobject
“De vele enthousiaste reacties van bezoekers de voorbije jaren voor het visueel
jenevererfgoed (denk maar aan affiches, foto’s, prentkaarten of schilderijen) inspireerden ons
om samen met emailexpert Jan De Plus een dubbelexpo over emailborden te maken. Ook
de vele verzamelaars en de hoge bedragen die soms geboden worden om een verzameling
aan te vullen zijn een weerspiegeling van de toenemende populariteit. En dat heeft natuurlijk
weer te maken met de combinatie nostalgie én vakmanschap, een combinatie die
tegenwoordig erg aanslaat.
Museumconservator Joanie Dehullu vult aan: “Deze borden staan dan ook in ons collectief
geheugen gegrift als decoratie van cafégevels en winkelinterieurs.”, licht Davy Jacobs,
directeur van het Jenevermuseum, toe. Het samenstellen van de expo was een heus
logistiek huzarenstukje, aangezien de meeste van de tentoongestelde reclameborden
verscholen zaten in de huizen van 47 privéverzamelaars verspreid over heel België. Meer
dan 200 borden moesten bijgevolg volgens de regels van de kunst ingepakt en vervoerd
worden. Verschillende borden zijn bijgevolg voor het eerst publiek te zien.”
De expo in het Jenevermuseum wijdt de bezoeker in een wereld van puur vakmanschap en
toont het volledige productieproces van de borden. Het Stadsmus etaleert dan weer hun
esthetiek, nl. de levendige kleuren en verfijnde typografie van meer dan 190 Belgische
emailborden van geliefde binnenlandse- en befaamde buitenlandse merken. Jenever komt
vanzelfsprekend uitgebreid aan bod maar ook gerenommeerde aperitiefwijnen als Byrrh en
Martini & Rossi. Voor wie zich graag extra verdiept in het thema is er maandelijks een
rondleiding door Jan De Plus.
Naast de expo: het boek
Samen met de lancering van de expo verschijnt een gelijknamige publicatie van de hand van
expert Jan De Plus. Voor de publicatie verdiepte Jan zich helemaal in de wereld voor sterke
en versterkte dranken speciaal geconcipieerd en uitgevoerd voor de Belgische markt. Zijn
vorige boeken over gelijkaardige onderwerpen zijn ondertussen zelf felbegeerde
verzamelobjecten. Jan liet zich dit keer bijstaan door kunsthistoricus en affiche-expert Karl

Scheerlink die een bijdrage levert over de ontwerpers en de gebruikte beeldtaal. Ook Yves
Segers, historicus en hoogleraar aan de KU Leuven, drukt met verhelderende inzichten over
het succes van buitenlandse aperitieven in België zijn stempel op de publicatie. Hun
onderzoek resulteerde in een rijkelijk geïllustreerde boek van 240 pagina’s, dat niet alleen
inzoomt op de verschillende emailleertechnieken, maar dat ook aandacht schenkt aan heel
wat Belgische emaillerieën. Vandaag is er nog maar één emallierie actief in België,
Emaillierie Belge, die zich – behalve op emailborden –vooral focust op interieurprojecten. In
Nederland is sinds 1983 Willems Classics Europees marktleider voor borden in email, blik en
aluminium.
Red samen met Fontrescue een lettertype en win!
Dagelijks verdwijnen er vele mooie lettertypes, vooral omdat ze gemaakt zijn vóór het digitale
tijdperk. Met het project Fontrescue redt Jo Klaps van Studio Brussels Lof oude letters die in
de openbare ruimte, op oude affiches, op gebouwen, grafstenen en vaak andere
verrassende plekken te vinden zijn. De letters worden opgemeten, gedigitaliseerd en
aangevuld tot een volledig alfabet, zodat ze opnieuw kunnen gebruikt worden. Jo is niet
aan zijn proefstuk toe. Zijn project won begin dit jaar tweemaal goud op de prestigieuze
Henry Van de Velde Awards voor design. Voor deze expo gaat hij aan de slag met de
lettertypes op de emailborden. De bezoekers kunnen hun favoriete lettertype kiezen uit tien
geselecteerde borden. Het lettertype van het meest gekozen bord zal na de expo door Jo
vervolledigd worden. Een onschuldige hand kiest onder de deelnemende bezoekers een
winnaar die een emailbord ontvangt met zijn naam erop uitgevoerd in het gevrijwaarde
lettertype. Nog een reden dus om de dubbelexpo te bezoeken!

Praktische informatie
● Een ticket voor de expo kost 7 euro / 5 euro en omvat toegang tot de expo op beide
locaties, toegang tot de permanente presentaties van beide locaties én een
ijzersterke borrel (of een alcoholvrij alternatief) in het proeflokaal van het museum.
● De rijkelijke geïllustreerde publicatie werd uitgegeven door Uitgeverij Weyrich in
Neufchâteau en is te koop aan het onthaal van beide musea voor 50 euro.
● Op zondag 15 oktober, 12 november en 10 december geeft emailexpert Jan De Plus
een rondleiding in beide expo's. Op 10 december wordt hij vergezeld door Jo Klaps,
initiatiefnemer van Fontrescue.

We liepen er met curator Joanie:

 

 

 

 

Samenvatting ttv persaankondiging begin september 2023:

Email is een beschermlaag uit gesmolten, gekleurd glas, aangebracht op metaal. Tot in de jaren 1950 vond je email in elk huishouden als kookpot, nachtemmer of badkuip. Maar ook buitenshuis was email erg populair als reclamebord. De borden trotseerden weer en wind en bleven jarenlang fris. Door de komst van goedkopere alternatieven als aluminium en plastiek verdwenen ze langzaam uit het straatbeeld en groeiden ze uit tot een gewild verzamelobject. De schoonheid ervan was voortaan voorbehouden voor de ogen van gepassioneerde verzamelaars. Tot nu! De tentoonstelling ‘IJzersterk’ richt de aandacht volledig op het reclamebord voor binnen- en buitenlandse merken van sterkedrank, geproduceerd door Belgische emaillerieën: van de jenevers van Rubbens en Bruggeman tot de aperitiefwijnen van Byrrh en Martini of Rossi.De expo is te zien op twee locaties: het Jenevermuseum en Het Stadsmus. Het Jenevermuseum toont het productieproces van een emailbord, zonder twijfel een knap staaltje vakmanschap. Het Stadsmus etaleert de levendige kleuren en verfijnde typografie aan de hand van meer dan 190 pareltjes uit email.