Mons herdenkt Groote Oorlog
... met ‘groote’ tentoonstellingen
Félicien Rops – Satan semant l’ivraie (1882)
Auguste Rodin – Femmes damnées (voor 1890)
Ossip Zadkine – De ellende van Job (1914)Visionaire kunstenaars
Toch was het leven zo vrolijk tijdens “La Belle Epoque” (1870 – 1914), met al die sociale, technische, economische, politieke en artistieke (r)evoluties. De mooie jaren kwamen tot een gewelddadig einde op 4 augustus 1914. Hoe is het zover kunnen komen? De tentoonstelling ‘Tekenen des Tijds‘ verkent de onrust, die duidelijk tot uiting komt in de beeldende kunsten van die periode. Kunstenaars zijn nu eenmaal visionairs. Angst en hoop, onzekerheid en dromen, euforie en grote verwachtingen zijn voor de kunstenaar welgekomen inspiratiebronnen.
Een boeiend parcours met verschillende staties peilt naar een wereld die balanceert tussen Apocalyps en Utopie.
Homo Sacer
De kunstenaar heeft medelijden met de” verdrukten der aarde” en engageert zich om het lijden en de wanhoop aan te klagen. In het schilderij ‘Maternité’ schildert Pierre Paulus – voluit Baron Pierre Paulus de Châtelet ! – (die in 1913 ook het logo voor de Waalse vlag ontwerpt) een schrijnend beeld van de misère in Wallonië. Op de grauwe achtergrond van dampende, zwarte en vieze rookslierten van de staalfabrieken stapt de moeder uitzichtloos met haar kind in de armen, het oudere jongetje houdt zich krampachtig vast aan de rok van mama. Zij zijn op zoek naar eten, werk en warmte.
Georges Minne beeldhouwt een wenende moeder met haar twee kinderen, machteloos omdat zij hen geen eten kan geven. Ossip Zadkine plaats een orgelpunt op de menselijke miserie met zijn lijdende Job.
Pierre Paulus – Maternité (1912)Half mens, half dier
Alfred Kubin – Eine für alle (ca 1900/1901)
In 1859 publiceert Charles Darwin ‘The Origin of Species by means of natural selection’. Zelden veroorzaakt een wetenschappelijk boek zo’n revolutie in de wetenschappen en de maatschappelijke hiërarchie. Omstreeks 1900 is het begrip “de strijd om het bestaan” verankerd in het bewustzijn van de Europese bourgeoisie. Kunstenaars als Félicien Rops, Edvard Munch en Alfred Kubin verdiepen zich in de leer van Darwin. Zij maken afbeeldingen van wezens die half dier, half mens zijn, flirten met de “décadence” en zijn verliefd op de “femme fatale”.
De meester van de erotiek is echter Auguste Rodin. Zijn ‘Femmes damnées’ toont twee naakte, ineengestrengelde vrouwen, een en al overgave in een verzengende omhelzing. Zijn ‘Succube’ is een wulpse duivelin met lange haren, zware borsten, geknield met opengesperde, smachtende mond, klaar om te … juist!
Auguste Levêque – Le Job (voor 1906)Noodtoestand
James Ensor – Le pisseur (1887)
De bevolkingsgroei die Europa aan het begin van de 20° eeuw beleeft, roept nieuwe angsten op. James Ensor stelt het individu centraal als reactie op de uniformiteit van de massacultuur. Hij doet dit het liefst op zijn eigen, bijtende en stoute, karikaturale en sarcastische manier, een soort Kamagurka “avant la lettre”. Duidelijker dan ‘Le pisseur‘ kan hij niet zijn: een heer met hoge hoed urineert ongegeneerd tegen een muur waarop geschreven staat “Ensor est fou”, foert tegen God en klein Pierke en tegen … Ensor!
‘Signes des Temps’ is een originele tentoonstelling. Sommige schilderijen heb je al eens eerder gezien, meen je te kennen, maar door de doordringende contrastering met minder bekende doeken (in een magnifieke opstelling en zeer verzorgde belichting) wandelt de toeschouwer in een verrassend parcours langs naturalisme, symboliek en expressionisme.
Deze expo is een perfect aperitief voor Mons 2015, Culturele Hoofdstad van Europa.
(bron: website cobra.be)
TENTOONSTELLING « UN OBJET, DES HISTOIRES. REGARDS SUR LA BATAILLE DE MONS » –
Aan de hand van deze tentoonstelling kan de bezoeker de belangrijke evenementen ontdekken van de strijd om Bergen die plaatsvond in augustus 1914. Chronologisch gezien schrijft ze zich in binnen de continuïteit van « Artistes visionnaires (1880-1913)». De evenementen rond het ontstaan van de oorlog worden natuurlijk aangehaald om die van de strijd van Bergen voor te stellen. Deze tentoonstelling vindt plaats in het hart van het museum voor schone kunsten. Het opzet is om een object of historisch stuk in het centrum van de reflectie te plaatsen, maar te vermijden om het te verheerlijken. Een scenografie zonder partijdigheid, of eerder een juiste enscenering, maakt de benadering mogelijk van de strijd om Bergen en dat niet alleen vanuit een historisch of chronologisch perspectief, maar in de vorm van een onthulling van de geschiedenis door te vertrekken van het object. Een mooie gelegenheid om een aantal werken, getuigenissen en foto’s te ontdekken die worden tentoongesteld in het Mons Memorial Museum (opening voorzien in 2015). (bron: caracascom.com)
